Otvoreno pismo ministru prosvjete i kulture Goranu Mutabdžiji

Poštovani gospodine Mutabdžija,

pišem iz Holandije, gdje imam privilegiju da izučavam ekonomiju starenja i dizajniranje penzijskih sistema na Univerzitetu u Tilburgu, koji je rangiran kao 22. univerzitet u svijetu. To mi je, kao postdiplomcu Ekonomskog fakulteta u Ljubljani, omogućio Erasmus program.

Razlog mog obraćanja Vama je izostanak podrške Vlade Republike Srpske za „Erasmus+“ program, koji će u periodu od 2014. do 2020. godine omogućiti više od četiri miliona mladih da studiraju, usavršavaju se ili obavljaju praksu širom Evrope. Koliko sam uspio da shvatim iz obavještenja objavljenog na zvaničnoj internet prezentaciji Saveza nezavisnih socijaldemokrata, razlog izostanka podrške je uslov da se formira agencija na nivou Bosne i Hercegovine koja bi koordinisala ovim projektom, što je protumačeno kao pokušaj prenošenja nadležnosti sa entiteta na državu.

Poštovani ministre, tvrdim odgovorno da su svi učenici i studenti Republike Srpske spremni da Vam pruže bezrezervnu podršku da prenesete sva potrebna ovlašćenja na novoformiranu agenciju, ako bi im to pružilo mogućnost da studiraju i usavršavaju se na nekom od najprestižnijih visokoškolskih ustanova u Evropi. Prije svega, s obzirom da niti jedan od dva javna univerziteta u Republici Srpskoj, za razliku od univerziteta u Federaciji BiH, nema nikakav program razmjene studenata sa inostranim fakultetima, nije mi jasno koje bismo mi to nadležnosti prenijeli i šta time konkretno gubimo. Drugo, govorimo o programu koji će trajati svega sedam godina i zaista ne vidim kako postojanje jedne tako kratkoročne institucije, kakva bi bila ta novoosnovana agencija za koordinaciju, može naštetiti suverenitetu i integritetu Republike Srpske kao jedne trajne kategorije.

Istina je da Republika Srpska svojim izostankom iz ovog programa ama baš ništa ne gubi, jer ništa što ovaj program nudi naša zemlja nije ni imala. Možemo samo da dobijemo.

Ne želim ovim putem da Vas podsjećam na statističke podatke koji govore o nakaznom stanju naše privrede, ali moram da ukažem na visok stepen korelacije između ulaganja u obrazovanje i ekonomskog prosperiteta jedne zemlje. Da ne bih pravio nerealna poređenja sa zemaljama koje su dale desetine nobelovaca i izdvajaju milijarde za obrazovanje, samo ću Vam skrenuti pažnju na Albaniju kojoj se izrugujemo decenijama, izmišljamo viceve na njihov račun i ismijavamo im nacionalnu privredu. Istina je da su nas Albanci davno pretekli po stepenu ekonomskog razvoja, konkurentnosti i pozicioniranju na svjetskoj političkoj sceni. Ako pogledate samo vladu takozvane Republike Kosovo, možete da vidite da su se gotovo svi članovi vlade, zajedno sa predsjednicom „države“, školovali i usavršavali na renomiranim univerzitetima u SAD, Velikoj Britaniji i drugim razvijenim zemljama Evrope i svijeta. I dok govorimo o narodu koji je iz ničega „stvorio državu“ na račun srpskog naroda, ja ne mogu da se otmem utisku da to ima neke veze sa tim što Univerziteti u Tirani i u Prištini aktivno učestvuju u čak 12 međunarodnih programa za razmjenu studenata već više od 20 godina.

Samo školovani ljudi mogu da donesu dugoročan prosperitet jednoj zemlji. Valja staviti ruku na srce i priznati da domaće obrazovne institucije prosto nisu u mogućnosti, što zbog nedostatka resursa, što zbog neadekvatnog kadra da proizvedu nosioce privrednog razvoja ove zemlje. Imamo Akademiju nauka i umjetnosti čiji članovi ne znaju pravilno da se potpišu. Imamo doktore nauka koji nisu u stanju da sačine dopis od dvije rečenice. Imamo profesore i asistente na fakultetima u Republici Srpskoj koji plagiraju naučne radove. Imamo nepismene predstavnike studenata, čiji se dometi u zadnjih deset godina svode na borbu za prenos dva ispita i organizovanje žurke.

Svi se deklarativno izjašnjavaju kao spremni da pomognu mlade ljude da se usavršavaju i napreduju. Molim Vas da odete dalje od obećanja i praznih riječi većine političara i date jednaku šansu mladima Republike Srpske koju imaju naše kolege iz Beograda, Zagreba, Podgorice i drugih univerzitetskih gradova u regionu. Zdrava konkurencija, prilika da učimo rame uz rame sa najboljim studentima evropskih univerziteta, pozitivna iskustva i ideje koje ćemo donijeti iz inostranstva, kao i mogućnost da inostrani studenti upoznaju Republiku Srpsku su samo neke od prednosti koje „Erasmus+“ program donosi.

Ukoliko je potrebno da se naprave određeni ustupci, napravite ih! Ukoliko je potrebno da se ulože dodatni napori da se postigne dogovor sa političarima iz Federacije, uložite ih! To je sastavni dio naše borbe za bolje sutra.

Ne tražim nikakve odgovore, niti želim bilo kakve izgovore. Želim da djelujete i da ovu stvar riješite kako nekome na Vašoj funkciji priliči, a u najboljem interesu svih nas.

Za kraj Vas podsjećam na onu izlizanu frazu „da na mladima svijet ostaje“. Ako ikome to treba da bude maksima, onda je to ministar prosvjete i kulture jedne zemlje. Vremena je zaista malo. Već sada mnogo zaostajemo za kolegama iz susjednih zemalja, a oni zaostaju za svojim susjedima, što nas stavlja na samo dno prehrambenog lanca.

Na nama svijet ostaje. Pripremite nas za to.

S poštovanjem,

Boris Bajić

dobitnik “Zlatne plakete” Univerziteta u Banjoj Luci

Tags: Boris Bajić, erasmus+, Goran Mutabdžija, obrazovanje, otvoreno pismo ministru mutabdžiji, republika srpska

Category: Društvo